کتاب قصه های بند نوشته زنده یاد علی اشرف درویشیان همان طور که از نامش پیداست؛ محموعه ای از داستان هایی که ایشان در زندان نوشته اند. نثر داستان ها ساده و سلیس است. وقایع داستان ها مربوط به زمانی است که نویسنده در زندان های ستم شاهی بوده و حاصل دیده و شنیده های درون زندان نوشته است. نویسنده در کمال تواضع و صداقت خودش در باره داستان هایش داوری کرده است.
ص 305: چون دراین سال ها درگیر سلول و زندان و دلهره بودم. . به این خاطر است که شما می بینید من در تکنیک قصه نویسی غربی ضعیف هستم. . البته تکنیک من . تکنیک دوره های هراس و بند و شکنجه و شتاب و عجله .
وی گرایش های سوسیالیستی داشت. به همین خاطر به تناوب دستگیر و زندانی می شد. آخرین در سال 1353به زندانی 11 ساله محکوم شد که با پیروزی انقلاب از زندان آزاد گردید.
به نظر می رسد قصه ها بن مایه ای از واقعیت درون زندان دارد. چرا که نویسنده گاهی به نام های آشنایی چون آیت الله سعیدی( شاید ذکر این نام برای گرفتن مجوز چاپ بوده است. این هم ترفندی بوده است. چرا که در آن زمان سعیدی طلبه ای بیش نیود.) و هم بندیی هایی که با نام های مستعار از آنان نام می برد. خواننده با کمی دقت در صورت آشنایی به تاریخ پهلوی می تواند؛ نام های آشنایی چون عمویی، صفر قهرمانی و همایون کتیرایی و سایر مبارزان راه آزادی . را دریابد.
هر چند نویسنده حال و هوای زندان های رژیم گذشته را به تصویر کشیده است. ولی چون اکنون شرایط عوض نشده و تاریخ تکرار گردیده است. خواننده جوان و امروزی با اندکی تأمل می تواند به مقایسه ای نسبی میان زمان گذشته و حال برسد. از این منظر چون شرایط عمومی کشور از لحاظ ماهیتی تغییری نکرده است. روش و شیوه مقابله با ناراظیان حکومتی بر همان مدار گذشته می گردد.
لذا به نظر می رسد داستان هایی بدین سبک و سیاق برای خواننده ایرانی هیچ گاه کهنه و منسوخ نگردد.
اما برگردیم به حال هوای قصه ها. اگر نویسنده را حوصله و امکانی بود؛ می توانست با استفاده از گستره زبان و ادبیات فارسی به دقایق و ظرایف قصه هایش غنا و جذابیت بیشتر و بهتری ببخشد. آن گونه که در داستان یورش شبانه تا اندازه ای به پرداخته است.
مانند:ص: 80 . دیوار های خاکستری. چهره های پریده رنگ و خاکستری. اگر پر پرنده ای در زندان بیفتدحادثه ای است. می دوی و دور چشم جاسوسان و خبرچینان پر را برمیداری و می بویی. بوی آزادی! آزادی را دوست داری، اما غیر از رفیقت کسی نباید پی ببرد. چون .
بله این تفسیر روشنا است از خفقان و استبدای که در آن زمان حاکم بود. امروزه روز جون لباس مذهب را پوشیده به مراتب عریان تر و گستاخ تر است.
امید که جوانان این مرز بوم با خواندن این کتاب و نظایرش تصویر روشن تری از گذشته نه چندان دور این دیار داشته باشند. بهر حال آزادی و حق را به رایگان ندهند.
درباره این سایت